2. el araç almak isteyenler için bütçe dostu seçeneklerden biri de çekme belgeli araçlar. Peki, bu araçların diğer 2. el otomobillerden farkı nedir, çekme belgesi neden alınır ya da en önemlisi çekme belgeli araç alınır mı? Bu yazımızda, çekme belgeli arabalar hakkında tüm merak ettiklerinizi yanıtlayacak ve çekme belgeli araç alırken dikkat etmeniz gerekenlerden çekme belgesi kaldırmaya kadar tüm aşamalarda yapılması gerekenleri adım adım açıklayacağız. Hazırsanız, başlayalım!
Çekme Belgeli Araç Ne Demek?
“Çekme belgeli”, trafikten çekilen araçları ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Bu tarz araçlar tüm borçları ödendikten sonra plakaları teslim edilir ve trafikten çekilirler. Bu işlemin amacı aracın uzun süre kullanılmayacak olması ya da zaten kullanılabilir durumda olmadığı için vergi, sigorta gibi yükümlülüklerini iptal etmektir. Yani kısacası “çekme belgeli”, kaza, vefat vb. nedenlerle uzun süre kullanılamayacağı için trafikten çekilen araçları ifade eder.
Çekme Belgeli Araç Ağır Hasarlı Olur mu?
Olabilir; ancak her çekme belgeli araç ağır hasarlı değildir. Çekme belgesi yalnızca aracın bir süre trafiğe çıkmayacağını ya da çıkamayacağını gösterir. Bu durumun nedenleri arasında kaza, ağır hasar kaydı gibi durumların yanı sıra uzun yurtdışı seyahatleri ya da araç sahibinin vefatı gibi durumlar da olabilir; böylece, aracın kullanılmayacağı süre boyunca vergi ve sigorta yükümlülükleri ortadan kalkar.
Ağır hasarlı araçların da çekme belgeli olması mümkündür. Tamir masrafı çok yüksek olan araçlar, satılana kadar vergi ödememek amacıyla sahipleri tarafından trafikten çekilebilir. Ancak, belirtmek isteriz ki bazen araçların hasarları ağır olmasa dahi tamir masrafları yüksek olduğu için “ağır hasar kayıtlı” olarak işlenebilir ya da çekme belgeli araç statüsüne alınabilirler.
Çekme Belgeli Araç Alınıp Satılabilir mi?
Evet. Bu tür araçlar trafiğe çıkamasa dahi noter aracılığıyla alınıp satılabiliyor. Bu işlem genellikle, aracı kırsal kesimlerde kullanmak isteyen sürücüler ya da hasarlı araçları tamir edip yürür hale getirmeyi hedefleyen, bütçesi kısıtlı olan alıcılar tarafından tercih ediliyor. Alıcı aracı yeniden trafikte kullanmak isterse; noter işlemlerinden sonra TÜVTÜRK muayenesini yaptırması, yeniden plaka bastırması ve trafik sigortasını yaptırarak maliyeyi bilgilendirmesi yeterli oluyor.
Çekme Belgeli Araç Trafiğe Çıkabilir mi?
Hayır; Karayolları Trafik Kanununun 21. maddesine göre çekme belgeli araçlar trafiğe çıkamaz. Zaten bu tarz araçların plakaları teslim edildiği için trafiğe çıkmaları da mümkün değildir. Ancak, eğer sürücü ya da aracın yeni sahibi aracın trafiğe çıkabilir durumda olduğunu kanıtlayarak çekme belgesini kaldırabilirse ancak o zaman yeniden kullanılabilir. Aksi takdirde, bu araçlarla trafiğe çıkmanın para cezası vardır.
Çekme Belgeli Araç Alınır mı?
Evet ancak araca neden çekme belgesi çıkarıldığını mutlaka öğrenmeniz gerekir; çünkü yukarıda da bahsettiğimiz gibi ağır hasar kaydı da aracın çekme belgeli statüsünün nedeni olabilir. Bu tarz araçlar, bir şekilde tamir edilene kadar trafikten çekilir ve sonrasında “çekme belgeli satılık araç” gibi ilanlarla satılabilir.
Aracı satın aldıktan sonra çekme belgesini kaldırabilirsiniz; ancak belirtmemiz gerekir ki çekme belgesini kaldırmak için öncelikle aracın muayeneden geçebilmesi gerekir. Bu nedenle, noter satışını gerçekleştirmeden yani aracı almadan önce, aracın yeniden trafiğe çıkabilir duruma gelip gelmediğinden emin olmanızı tavsiye ederiz. Ayrıca, aşağıdaki noktalara da dikkat etmeniz, çekme belgeli araç alırken daha güvenli bir alışveriş yapmanızı sağlayabilir:
- Çekme belgesi alınmasının nedeni ne?
Eğer satıcı nedenin “ağır hasar kaydı” dışında bir durum olduğunu söylerse ya da aracın şu an trafiğe çıkabilir durumda olduğunu belirtirse, muayene masraflarını -çekici vb.- sizin karşılamanız koşuluyla muayene işlemlerini yaptırmasını isteyebilirsiniz. Böylece, noter satışından önce aracın yeniden trafiğe dönebilir nitelikte olduğundan emin olabilirsiniz.
- Araç Üzerinde Hangi İşlemler Yapıldı?
Aracın trafikten çekilme nedeni kaza olmasa dahi araç üzerinde değişiklik yapılmış olma ihtimali var; üstelik bu süreçte değişen parçaların/ yapılan işlemlerin kayda geçirilmemiş olma ihtimali de oldukça yüksek. Bu nedenle, sonradan sorun yaşamamak için araç geçmişine dair detaylı bilgi edinmeniz oldukça önemli.
- Kazalı Araç İse Tramer Kaydı ve Değişen Parçaları
Eğer araç kazalı ise tramer kaydı, değişen parçaları ve parçaların orjinallikleri gibi konulara dikkat etmelisiniz. “Ağır Hasarlı Araç Alınır mı?” yazımızda bu tarz araçları alıp satarken nelere dikkat edilmesi gerektiğini detayları ile açıkladık; dilerseniz yazımızdan yardım alabilir ve kendinize bir kontrol listesi oluşturabilirsiniz. Ancak, en önemli tavsiyemiz mutlaka ekspertiz kontrolü yaptırmanız!
- Araç Hangi Koşullarda Saklandı?
Aracın trafiğe çıkmadığı süre boyunca hangi koşullarda saklandığı da oldukça önemli; çünkü nemli iklimler, havalandırılmayan garajlar ve ani ısı değişimleri, uzun süre çalıştırılmayan bir araçta birçok hasar bırakabilir. Bu konuda da dikkatli olmanız ve yine ekspertiz kontrolünü ve detaylı bir test sürüşünü es geçmemeniz oldukça önemli.
Eğer tüm bu detaylar hakkında yeterli bilgiyi edindiyseniz ve araç, ekspertiz kontrolü ve detaylı bir test sürüşünden de geçmeyi başardı ise sıra çekme belgesini kaldırmakta. Peki, çekme belgesi nasıl kaldırılır?
Çekme Belgesi Nasıl Kaldırılır?
- Öncelikle aracın muayeneden geçmesi şart. Muayene sonrasında aracın trafiğe çıkmasına engel bir durumunun olmadığını gösteren Araç Tespit Raporu’nu almalısınız.
- Araç Tespit Raporu ve aracın çekme belgesini kaldırmak istediğinizi beyan eden bir dilekçe ile notere başvurmalı ve Plaka Basım Belgesi almalısınız.
- Plaka Basım Belgesi ile Şoförler ve Otomobilciler Odası’nda yeni plakanızı bastırmalısınız.
- Yeniden notere başvurarak ruhsat almalısınız. -Artık geçici ruhsata ihtiyacınız yok.-
- Son aşamada ise trafik sigortanızı yaptırıp aracın faal olduğunu maliyeye bildirmelisiniz.
- Ve artık trafiğe çıkmaya hazırsınız!
Çekme Belgeli Araç Muayeneye Nasıl Götürülür?
Çekme belgesini kaldırmak için ilk olarak muayeneden geçmesinin şart olduğunu belirtmiştik. Peki, trafiğe çıkamayan bu araçla nasıl muayene yaptıracaksınız. İşte çekme belgeli araç muayenesi için izlemeniz gereken adımlar:
- Öncelikle TÜVTÜRK’ten randevu almalısınız.
- Ardından, Trafik Tescil Şube’ye başvurarak EK 33/A belgesi almalısınız.
- Bu belge ile 1 hafta boyunca aracı trafiğe çıkarabilir ve muayene işlemlerini halledebilirsiniz.
Eğer hızlı bir çözüm bulmak ve vakit kısıtlamalarından kurtulmak istiyorsanız, aracı çekici ile muayeneye götürmenizde de yasal bir sakınca yok. Dilerseniz Muayenede Nelere Bakılır? Yazımızı inceleyerek kontrol listesi oluşturabilirsiniz; unutmayın ki çekme belgeli aracınız muayeneden geçemezse 1 ay daha beklemeniz gerekecek.
Çekme Belgeli Aracın Sigorta Borcu Çıkar mı?
Hayır. Araç çekme belgesi almadan önce tüm borçları kapatılmalıdır; çekme belgeli araç statüsünde olduğu süreç boyunca ise trafik sigortası ve taşıt vergilerinden muaf olur. Bu nedenle, çekme belgeli aracın sigorta borcu çıkmaz.
Çekme Belgeli Aracın Muayene Borcu Çıkar mı?
Çekme belgeli araçların trafikten çekildiği süre boyunca muayene zorunluluğu yoktur ve TÜVTÜRK borcu çıkmaz. Ancak, söz konusu aracın geriye dönük borçları varsa ya da trafikten çekildiği süre belgelenemiyorsa muayene süresi geçirilen her ay ve kesri için tahsili gereken %5 gecikme bedeli alınır. Eğer böyle bir özel durum söz konusu ise Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7440 sayılı Kanuna göz atabilirsiniz.