2016 tarihli düzenleme sonrasında özellikle eski sürücüler için “Hangi ehliyet hangi aracı kullanabilir?” konusu biraz kafa karıştırıcı hale geldi. Artık ehliyet alırken yaş kriterinin yanı sıra getirilen deneyim gereklilikleri de bu durumun nedenlerinden biri. Haliyle ehliyet sınıfları ve kapsamları konusunda soru işaretleri de yaygın.
Gelin birlikte en çok merak edilen ehliyet sınıfları olan A ve B sınıfı ehliyetlere ve bu ehliyetlerle kullanabileceğiniz araçlara birlikte göz atalım. Hazırsanız, ehliyet sınıfları ve kapsamları arasındaki yolculuğumuz başlıyor!
A Sınıfı Ehliyetler ve Kapsamları
Eğer motosiklet kullanmak istiyorsanız, A sınıfı ehliyete sahip olmanız gerektiğini zaten biliyorsunuzdur. Ancak, 3 farklı A sınıfı ehliyet mevcut ve her birinin kapsamları da gereklilikleri de birbirinden farklı; çünkü silindir hacmi ve güç/ağırlık oranı değiştikçe motosiklet kullanımında aranan nitelikler de değişiyor.
Örneğin, en kapsamlı motosiklet ehliyeti olan A sınıfı ehliyete sahip olabilmek için 24 yaşını doldurmuş olmak ya da daha düşük güç/ağırlık oranına sahip olan motosikletler için geçerli olan A2 ehliyete 2 yıldır sahip olmak şart. 2016 sonrasında eklenen bu düzenlemeler ile motosiklet ehliyetlerinin mevcut durumu ve kapsamları:
| Ehliyet sınıfı | A ehliyet | A1 ehliyet | A2 ehliyet |
| Yaş | 20 | 16 | 18 |
| Geçerlilik | 10 yıl | 10 yıl | 10 yıl |
| Kapsam | M, A1 ve A2 | M | M ve A1 |
| Araç türü | 35 kw Üstü Motosiklet | 125 cc’ye Kadar Motosiklet | 35 kw’ı Geçmeyen Motosiklet |
| Gereklilik | 2 yıllık A2 ehliyet / 24 yaş | – | – |
A Ehliyet ile Kaç cc Motosiklet Kullanılır?
Motosiklet ehliyetleri arasında en geniş kapsamlı olan ehliyet A’dır. Öyle ki A sınıfı ehliyet ile motosiklet ve moped kapsamına giren tüm araçları kullanabilirsiniz. Peki, diğer motosiklet ehliyetleri ile kullanamayacağınız ama A sınıfı ehliyet ile kullanabileceğiniz motosikletler:
- 2 tekerli ise gücünün ağırlığına oranı 0,2’yi geçen
- 2 tekerli ise gücü 35 kW’ın üzerinde olan
- 3 tekerli ise gücü 15 kW’ın üzerinde olan
Ancak belirtmek isteriz ki alması en zor motosiklet ehliyeti de A sınıfı ehliyettir. Öyle ki ya 24 yaşını doldurmayı beklemelisiniz ya da 20 yaşını doldurduktan sonra 2 yıllık A2 ehliyet sahibi olmanız.
A1 Ehliyet ile Kaç cc Motosiklet Kullanılır?
A1 ehliyet 125 cc ve altında silindir hacmine sahip motosikletlerin kullanılması için uygundur. Ayrıca, kullanılacak motorun aşağıdaki kriterleri de karşılaması gerekir:
- 125 cc ve altı
- 2 tekerli ise gücünün ağırlığına oranı 0,1’in altında
- 2 tekerlekli ise gücü 11 kW ve altı
- 3 tekerlekli ise gücü 15 kW ve altı
125 cc üzerindeki bir motosikleti kullanmak için ise A ya da A2 sınıfı ehliyet şart.
A2 Ehliyet ile Kaç cc Motosiklet Kullanılır?
A2 ehliyet ile A1 ve M sınıfı ehliyetlerin kullanabildiği tüm motosikletleri kullanabilirsiniz; çok daha güçlü motorları da. Ancak, ilgili motosikletin aşağıdaki kriterlere uyması şart:
- 2 tekerli ise gücünün ağırlığına oranı 0,2 ve altı
- 2 tekerli ise gücü 35 kW ve altı
- 3 tekerli ise gücü 15 kW ve altı
Bu değerlerin üzerinde olan bir motosiklet kullanmak istiyorsanız ise A sınıfı ehliyete sahip olmanız şart. Bu nedenle, A2 ehliyete sahip olduktan 2 yıl sonra yaş beklemeden A sınıfı ehliyete başvurmanızı tavsiye ederiz; böylece hem daha fazla motosiklet kullanma deneyiminiz olur hem de 6 yıl boyunca A sınıfı ehliyet yaşını doldurmayı beklemeniz gerekmez.
B Sınıfı Ehliyetler ve Kapsamları
B sınıfı ehliyetlerin sürücülerin en çok hakim olduğu ehliyet tipi olduğu söylenebilir. 4 tekerlekli motosiklet, binek araç ve kamyonet kullanımı için gerekli olan bu ehliyet sınıfları ve kapsamları da en çok merak edilen konular arasında. Bir tablo ile B sınıfı ehliyetlerin özelliklerine kısaca göz attıktan sonra her bir ehliyetin kapsamını detayları ile inceleyelim!
| Ehliyet sınıfı | B1 ehliyet | B ehliyet | BE ehliyet |
| Yaş | 16 | 18 | 18 |
| Geçerlilik | 10 yıl | 10 yıl | 10 yıl |
| Kapsam | M | M, B1 ve F | M, B1, F ve B |
| Araç türü | 4 Tekerli Motosiklet | Otomobil ve Kamyonet | Röomorklu Otomobil ve Kamyonet |
| Gereklilik | – | – | B sınıfı ehliyet |
Son düzenlemelerle birlikte B sınıfı ehliyetler için düz/otomatik vites ayrımı da geldi. Artık B sınıfı ehliyetleri alırken, düz ve otomatik vites arasında seçim yapmanız şart. Ancak eğer otomatik vites ehliyeti alırsanız, B sınıfı ehliyetler ile kullanabileceğiniz araçların da otomatik olması şart. Yani düz vites ehliyeti ile ehliyetinizin kapsamındaki tüm araçları kullanabilirken, otomatik vites ehliyeti ile yalnızca otomatikleri kullanabilirsiniz.
B1 Ehliyet Hangi Araçları Kullanabilir?
4 tekerlekli motosikletler B1 ehliyet ile kullanılır. Ancak tabii ki aşağıdaki kriterleri sağlıyorsa:
- Motor gücü 15 kW ve altında
- Net ağırlığı 400 kilo ve altında (batarya ağırlığı hariç)
- Yük taşımacılığında kullanılacaksa net ağırlığı 550 kilo ve altında (batarya ağırlığı hariç)
B Ehliyet Hangi Araçları Kullanabilir?
- 9 kişiden daha az oturma alanı olan binek otomobiller
- Yüklü ağırlığı 3500 kg altında olan kamyonetler
- 4 tekerlekli motosikletler
- Traktör ve moped
Ancak B sınıfı ehliyet ile bu araçların kullanılabilmesi için hepsinin römorksuz olması gerekli; römorklu kamyonet ve otomobiller için BE sınıfı ehliyet şart.
BE Ehliyet Hangi Araçları Kullanabilir?
Hâlihazırda B sınıfı ehliyet sahibi iseniz römork ya da yarı römorklu kamyonet ve binek otomobilleri kullanmak için BE sınıfı ehliyete sahip olmanız gerekli. Yani BE ehliyet ile birleşik kamyonet ve binek otomobiller kullanılabilir. Ancak aşağıdaki şartları karşılaması şartıyla:
- Bahsi geçen otomobil 9 kişi ve daha az oturma alanına sahip olmalı.
- Aracın yüklü ağırlığı 3500 kg ve altında olmalı.
Binek araç ve motosiklet ehliyetlerini detayları ile inceledik. Belirtmek isteriz ki bu ehliyet kısıtlamaları yalnızca trafik gerekliliklerini yerine getirmeniz için değil; güvenli bir sürüş için de şart. 2016 yılında ehliyetlere eklenen deneyim kısıtlaması düzenlemesi de bu nedenle yapıldı.
Tüm bilgileri bir arada toplamak için, farklı ehliyet kategorilerini ve kapsadıkları araç türlerini özetleyen kapsamlı bir tablo da hazırladık. İhtiyacınız olan aracı hangi ehliyet ile kullanabileceğinizi kolayca öğrenmek için tablomuzu incelemeyi unutmayın:
| Ehliyet Sınıfı | Kapsam | Araç türü | Yaş | Geçerlilik | Gereklilik |
| C1 | M – B – B1 – F | Yüklü Ağırlığı 7500 kg Altındaki Kamyon ve Çekici | 18 | 5 yıl | B ehliyet |
| C1E | M – B – BE – B1 -C1 – F | Yüklü Ağırlığı 12000 kg Altındaki Kamyon ve Çekici | 18 | 5 yıl | C1 ehliyet |
| C | M – B – B1 -C1 – F | Kamyon ve Çekici | 21 | 5 yıl | B ehliyet |
| CE | M – B – BE – B1 – C – C1 – C1E – F | Römorklu Kamyon ve Çekici | 21 | 5 yıl | C ehliyet |
| D1 | M – B – B1 – F | Minibüs | 21 | 5 yıl | B ehliyet |
| D1E | M – B – BE – B1 – D1 – F | Römorklu Minibüs | 21 | 5 yıl | D1 ehliyet |
| D | M – B – BE – B1 – D1 – F | Minibüs ve Otobüs | 24 | 5 yıl | B ehliyet |
| DE | M – B – BE – B1 – D – D1 – D1E – F | Römorklu Minibüs ve Otobüs | 24 | 5 yıl | D ehliyet |