Rektifiye Nedir: Araçlarda Rektifiye İşlemi Hakkında Tüm Detaylar

64

Rektifiye, motorun performansını yeniden kazanmasını ve ömrünü uzatmasını sağlamak amacıyla yapılan bir yenileme işlemidir. Zamanla aşınan veya hasar gören motor parçalarının onarılmasıyla, motorun eski gücüne kavuşması hedeflenir; üstelik motor değişimine kıyasla 10’da 1 fiyatına! Şimdiden meraklandığınızı ve rektifiye nedir diye merak ettiğinizi, biliyoruz. O halde, gelin birlikte, rektifiye neden ve nasıl yapılır, araçlarda rektifiye işleminin avantajları nelerdir, gibi soruları yanıtlayalım. Hazırsanız, başlıyoruz!

Rektifiye Nedir?

Rektifiye, motor performansını artırmak ve ömrünü uzatmak amacıyla yapılan yenileme ve onarım işlemlerine verilen genel isimdir. Zamanla veya uzun kilometreler sonrasında aşınan, hasar gören ya da verimliliği azalan motor parçaları bu işlemle yenilenerek, motorun eski gücüne ve verimliliğine kavuşması sağlanır. Bu işlemlerden sonra, motor daha stabil çalışır, yakıt tüketimi düşer ve motorun ömrü uzar. Rektifiye işlemi, özellikle eski veya yüksek kilometreli araçlarda, motoru değiştirmeye kıyasla daha ekonomik bir çözüm sunduğu için tercih edilir.

Rektifiye Neden Yapılır?

• Motor yataklarının aşınması
• Piston halkalarının deforme olması
• Motor yağının tüketiminde artış
• Motordan anormal sesler gelmesi
• Egzozdan farklı renklerde duman çıkması
• Motor performansının düşmesi
• Motor yağında metal talaşlarının görülmesi
• Triger kayışının kopması

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi araçlarda rektifiye işlemi, genellikle motorun aşınma ya da hasar kaynaklı performans kayıplarını gidermek amacıyla yapılır. Bu hasar ve aşınmanın başlıca nedeni ise motor parçalarındaki deformasyonlardır. Örneğin; motor yataklarının aşınması gibi durumlarda krank mili, piston gibi parçalar hareket ederken sürtünme artar, sürtünmeye bağlı olarak ısı yükselir ve yüksek ısıdan etkilenen parçalarda aşınma, kırılma, çatlak gibi fiziksel deformasyonlar meydana gelir. Özenli bakımı aksatılan ya da yağ seviyesi düşük tutulan araçlarda, bu tarz fiziksel deformasyonlara oldukça sık rastlanır.

Rektifiye Nasıl Yapılır?

1. AŞAMA: Aracın Hazırlanması

• Öncelikle, motor bağlantı noktaları, parça düzeni vb. belirlenerek, motor bloğunun nasıl söküleceği tespit edilir; çünkü bu işlem marka modele göre değişiklik gösterir. 
• Ardından araç kriko ya da lift yardımıyla kaldırılır ve motor yağı boşaltıldıktan sonra, motora ulaşmak için radyatör, akü, şanzıman gibi parçalar sırasıyla sökülür.
• Motor bloğunun çıkarılmasını engelleyen parçalar söküldükten sonra, motor bloğu da sökülür ve üzerinde çalışılabilecek sabit bir platforma alınır.

2. AŞAMA: Motor Bileşenlerinin Sökülmesi ve Temizliği

• Bu aşamada; krank mili, eksantrik mili, piston, silindir kapağı, yağ pompası, su pompası, volan, zamanlama kapağı, emme manifoldu ve diğer tüm bileşenler motordan tek tek ayrılır.
• Ayrılan motor parçaları özel temizleme kimyasallarıyla temizlenerek, yağ, karbon kalıntıları ve diğer kirler giderilir ve temizlenen parçalar kurumaya bırakılır.

3. AŞAMA: Arıza Tespiti ve Onarımı

• Bu aşamada, tüm parçalar detaylı bir şekilde kontrol edilir ve çatlak, aşınma veya deformasyon olup olmadığı incelenir.
• Aşınma veya deformasyon olan parçalar, taşlama işlemi ile düzeltilir ya da yenisiyle değiştirilir.
• Silindir duvarlarında pürüz varsa, özel bir bileyici ile honlama işlemi yapılarak düzeltilir.
• Donma tapaları gibi eskiyen parçalar yenileriyle değiştirilir.
• Ayrıca, yağ pompası, su pompası, triger kayışı ve volan gibi bileşenler de kontrol edilerek, tamir ve değişim işlemleri yapılır.

4. AŞAMA: Yeniden Montaj

• Temizlenen ve kuruyan parçalar, dikkatlice birleştirilir ve sızdırmazlık için gerekli olan contalar değiştirilerek, montaj işlemi tamamlanır.
• Ardından, birleştirilen motor bloğu tekrar araca monte edilerek, motor ve araç bağlantıları tamamlanır.
• Motor bloğunun ardından ise radyatör, akü, şanzıman gibi parçalar sırasıyla yerlerine yerleştirilir.

5. AŞAMA: Son Kontrol ve Testler

• Rektifiye işlemi bittikten sonra, motor yağı, soğutma sıvısı ve diğer gerekli sıvılar doldurularak, test işlemine geçilir.
• Öncelikle motor çalıştırılarak, ses, titreşim ve sızıntı kontrolü yapılır.
• Ardından, araç bir süre kullanılır ve hızlanma esnasında, vites geçişlerinde vb. ses, titreşim olup olmadığı, ısınma sorununun devam edip etmediği gibi durumlar test edilir.
• Eğer araç bu test işlemlerinden başarı ile geçerse, rektifiye işlemi tamamlanır.

Rektifiye İşlemi Ne Kadar Sürer?

Öncelikle belirtmek isteriz ki rektifiye işleminin uzunluğu, aracın yaşı ve modeli ile doğrudan ilişkilidir. Yaşlı araçlarda, onarılması ve değiştirilmesi gereken daha fazla parça olduğu için rektifiye daha uzun sürebilir. Ayrıca, ülkemizde parçaları kolay bulunmayan modellerde de, değişim için parça beklenmesi gerekebilir. Ancak, bu tarz ekstrem durumlar göz ardı edildiğinde, rektifiye işlemi ortalama 3-4 gün sürecektir. Aracınızı rektifiye için bıraktığınızda, size ortalama bir süre söylenir; ancak, motorun durumuna, değişmesi gereken parçalara ya da parça hasarlarının boyutuna göre bu sürenin uzayabileceğini unutmamalısınız.

Rektifiye Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Rektifiye nasıl yapılır başlığından da anlayacağınız üzere, rektifiye işlemi, motorun neredeyse sıfırdan yenilenmesi anlamına gelir. Ancak işlem tamamlandıktan sonra da motorun sağlıklı bir şekilde çalışmaya devam etmesi ve uzun ömürlü olması için belirli kurallara ve bakım süreçlerine dikkat edilmelidir. İşte araç rektifiye işleminden sonra dikkat edilmesi gerekenler:

İlk Çalıştırma ve Motor Yağı Kontrolü

İlk çalıştırmadan önce motor yağı seviyesi mutlaka kontrol edilmelidir ve yüksek kaliteli bir ilk dolum yağı tercih edilmelidir. Bu sayede, motorun yeni yüzeyleri korunabilir ve aşınma minimuma indirilir. Ayrıca, ilk çalıştırmada, motor bir süre rölantide kalmalıdır ki dolumu yeni yapılan yağ, tüm motor bileşenlerine erişerek, yeterli yağlama sağlayabilsin.

Rodaj Süreci (İlk 1000 km)

Rektifiye sonrasında, motor bileşenlerinin birbirlerine uyum sağlaması için belirli bir alışma dönemi gerekir ve bu dönemde de dikkat edilmesi gereken bazı ayrıntılar vardır. Öncelikle, motorun yüksek devirlerde zorlanması, yeni parçaların gereğinden fazla aşınmasına neden olabileceği için ilk 1000 km boyunca motor devirleri 3000-4000 aralığında tutulmalıdır. Ayrıca, bu süreçte ani hızlanma ya da fren gibi agresif sürüş dinamiklerinden de kaçınılmalı ve parçaların düzgün bir şekilde alışması sağlanmalıdır.

İlk 1000-1500 km Sonrası Yağ Değişimi 

Rektifiye edilmiş motorlarda ilk yağ ve yağ filtresi değişimi genellikle 1000-1500 km arasında yapılır; çünkü yeni motor bileşenlerinden kaynaklanan metal tozları filtreden geçerek, motor bileşenlerine zarar verebilir ya da yağda metal parçacıkları ve tortu birikimine neden olabilir. Bu nedenle, işlem sonrasında, yaklaşık 1000-1500 km’lik bir kullanımın ardından ilk yağ ve yağ filtresi değişimi yapılmalıdır; sonraki süreçte kendi rutin düzeninize geri dönebilirsiniz.

Rektifiye mi Motor Değişimi mi: Hangisi Daha Mantıklı?

Karşılaştırma	Rektifiye	Motor Değişimi
Fiyat	Düşük maliyet (10.000 TL – 40.000 TL)	Yüksek maliyet (100.000 TL ve üzeri)
Zaman ve İşçilik	İşçilik yoğunluğu yüksektir ve genellikle 3-7 gün sürer.	Montaj süreci daha hızlıdır çünkü motor fabrikadan hazır gelir.
Performans	Uygun işçilik ve kaliteli parçalarla sıfıra yakın performans elde edilebilir.	Fabrika çıkışı, optimum performans sağlar.
Dayanıklılık	Kaliteli rektifiye işlemi ile motor ömrü uzar ancak sıfır motor kadar uzun ömürlü olmayabilir.	Daha dayanıklı ve uzun ömürlüdür.
Garanti	İşlem sonrası sınırlı süreli ve kapsamlı garanti verilebilir.	2-5 yıl üretici garantisi vardır.

Tablodan da anlaşılacağı üzere, her iki işlemin de kendine has artı ve eksileri söz konusu. Bu nedenle “Rektifiye mi motor değişimi mi?” sorusuna yanıt verebilmek için, sürücünün ihtiyaçları bilinmelidir. Ancak, genel bir çerçeve çizmek gerekirse:

Rektifiyenin Daha Mantıklı Olduğu Durumlar:

• Aracın ikinci el değeri düşükse
• Motorun hasarı rektifiye ile tamamen giderilebilecek durumdaysa
• Bütçe sınırlıysa

Motor Değişiminin Daha Mantıklı Olduğu Durumlar:

• Araç uzun yıllar kullanılmak isteniyorsa
• Motorun tekrar tekrar arıza yapma riski varsa
• Yüksek performans ve garanti talep ediliyorsa

Sıkça Sorulan Sorular